Görünmezi Görününür Kılan Soyutlamalar : Devrim Erbil Doğanın Ritmi Resim Sergisi

Açılış: 4 Ocak Cuma, Saat: 19.00 Sergi Süresi: 4 Ocak 2019 - 25 Şubat 2019 Yer: Zeytinburnu Belediyesi Kazlıçeşme Sanat Galerisi Küratör : Erkan Doğanay Türk resminde soyut anlatımın güçlü isimlerinden Devrim Erbil'in, "Doğanın Ritmi - Devrim Erbil Retrospektifi" isimli resim sergisi, Zeytinburnu Belediyesinin kültür sanat hayatımıza kazandırdığı yeni platformlardan biri olan Kazlıçeşme Sanat Galerisinde açılışını gerçekleştiriyor. 4 Ocak Cuma günü saat 19.00'da açılışı gerçekleştirilecek olan sergide, katılımcılar aynı zamanda Devrim Erbil'in bu sergisi için hazırlanmış olan kataloğu da edinebilecekler. "DEVRİM ERBİL; RİTMİN ŞİİRSELLİĞİ" Devrim Erbil, gerek özgün sanatçılığı, yoğun üretimi ve gerekse Akademi hoca geleneğinin son temsilcisi olarak Türk Sanatının son elli yıllık sürecinde adından en fazla söz edilmesi gereken isim olacaktır. Devrim Erbil’i diğer çağdaşlarından ayıracak başkaca önemli bir özelliği ise Bedri Rahmi atölyesinde deneyimlediği arkaik kökler ve yerel unsurlardan hareketle Batı’lı resim anlayışını sentezleyip yeni bir dil oluşturmasıdır. Türk Resim Sanatında özellikle 1950’li yıllardan sonra gündeme gelen yüzeyin bir deney alanı olarak algılanması, sanatçıları haliyle üretim biçimlerinde yeni arayışlara, yeni bir dil oluşturmaya yöneltti. Bu yaklaşım yeni form ve biçim ortaya koymayı sağlayan önemli etkenlerdendi. İlk başlarda ifadeci unsurların ağır bastığı figüratif resme bir tepki olarak görülse de sanatçıların gelişen bilinç niteliğinin bir sonucu olarak da yorumlamak mümkündür. Fakat özellikle resmi bir yüzey tasarımı olarak algılayan yaklaşımların, yeni olanaklar ile bilgi, birikim ve gözlemler dahilinde zorlayarak farklı bir anlatım dili ile buluşturduğu pek çok deneme gerçekleştirilmiştir bu süreçte. Günümüze dek ulaşan bir çok yeni ve deneysel tavrın çıkışını hazırlayan bu hamlenin resmimizdeki öncülerinden biri hiç kuşkusuz Devrim Erbil’dir. Erbil, Yerel ve geleneksel nitelikleri kendine özgü bir sentez iradesiyle değerlendirerek, çağdaş sanatı kavrama noktasındaki ayrıcalığını çok önceden ortaya koymuş bir sanatçıdır. Küratör Erkan Doğanay "ERBİL VE GÖRÜNMEZİ GÖRÜNÜNÜR KILAN SOYUTLAMALAR" Erbil’in soyut ve soyutlamalarla varsıllaşan sanat anlayışının birleştiği resimler genellikle tanımlanabilen ve 1990 sonları ve 2000’li yılları kapsamına alan İstanbul görünümleri, sanatın tarihi içinde ele alınması gereken başlı başına bir inceleme konusudur. Ritmik düzenlerin birbirinden ayrılarak oluşturduğu kara parçaları, İstanbul’u tanımlayan coğrafi kesitleri yaratır. Kırık çizgiler, semtleri, sokakları ve mimari yapıları belirler. Düşey ve yatay düzlemde belirlenen geometrik tasarımlar anıtları belirgin kılar. Sonuç, Erbil’in soyut anlayışıyla betimlenen eşsiz İstanbul görünümlerine ulaşır. Bu bağlamda öğrenim yıllarından beri yöneldiği kaynaklar arasında varlığını sürekli olarak koruyan geleneksel kaynaklar açık göstergeler olarak kompozisyonların tasarımlarındaki yerlerini alır. Nakkaş Osman’ın El Fetihnamesi, Nakkaş Velican’ın İstanbul fethini anlatan azmasını özümseyen birkaç ressamdan biridir Erbil. Belki de tek örnektir. Yazmalar ve eski haritalar ve Matrahçı Nasuh’un çizdiği, Evliya Çelebi’nin kaleme aldığı kitaplar arasında gezinen, onları inceleyen ve özümseyen bir ressamdır. Kariye Camii’nin mozaiklerini, İslam Eserleri Müzesinin eserlerini irdeleyen bir sanatçı olarak farklıdır Erbil. Afrika’dan Mezopotamya’ya, Anadolu’dan Avrupa resmine ulaşan okuma, görme, inceleme alanları yaratan ve kaynaklarını dünya sanatının mirası üzerine yerleştiren özgün bir örnek, kültür katmanları çok zengin olan bir sanatçıdır. Erbil’in İstanbul resimlerini ayrıcalıklı kılan da bu farklılığı olmalıdır. Sarayburnu, Marmara, Anadolu Yakası ve boğazı belirleyen soyutlamalar, Sultanahmet’in gökyüzüne ulaşan minareleriyle sarılı anıtsal mimarisi, altın bir boynuz gibi kara parçalarının arasına süzülen Haliç ve gümüş pırıltılarla iki kıtayı birleştiren Boğaziçi, İstanbul’u tanımlayan simgeler olarak Erbil tuvallerinde sanat eserlerine dönüşür. Gelenekleri çağrıştıran ancak geleneklere bağlanan tüm değerlerin üstüne çıkan, onları aşan bir Erbil yorumunun resimleridir İstanbul soyutlamaları. Soyut kent görünümlerinin en başarılı ve özgün örnekleridir. 1967 tarihi Galata’dan bir görünümle başlayan ve ilerleyen yıllar, aşılan yollar ve gelişen resimsel anlatımlara koşut olarak tüm İstanbul’u saran soyut kompozisyonlardır. Erbil’in bir sanatçı olarak farklılığını ortaya koyan farklı ve çok üzgün İstanbul görünümleridir. Prof. Dr. Kıymet GiRAY "İYİMSER, 1 RENKLİ VE COŞKULU BİR İÇ - DÜNYA" Gerçekten de Erbil resminde doğa görüntüleri, dönüştürücü bir iradenin buyruğunda soyuta ulaşan simgesel bir oluşuma tekabül eder. Söz gelimi dış dünyanın ağaç, deniz ve dalga gibi tanımlanabilen organik unsurları, sanatçının mutlak plastik değerlerine dönüşürken aslında kısmen kendilerinden uzaklaştırılırlar. Bağlamlarından (dolayısıyla anlamlarından) kopartılan bu nesne/figürler, Erbil’in resim düşüncesinin simge birimleri haline gelerek, sınırları ve bütünlükleri belirsiz, uzam/zaman ilişkisinin döngüsel ritmini oluşturan parçalara dönüşürler. Dikkat edilirse, serbest çizgi ile leke oluşumlarının sistematik bir bağlam uyarınca bir araya getirildiği Devrim Erbil resminde; özellikle ağaç, kuş, deniz ve dalga gibi doğa kökenli imgelerden türeyen yansımaları içeren bir yapılanma söz konusudur. Erbil’in resminde kararlı bir seçime dayalı duran ve ısrarlı bir biçimde tekrar edilen bu figüratif yığılma, soyut ile somut dil önerileri arasında gezinen uzlaşımlı unsurları içermektedir aslında. Erbil, bu özgün figüratif yapıyı sürekli bir biçimde deneyimlediği resminde değişim arayışlarını hep korumuştur. Giderek hedefe oturtulan soyutlama eğilimli bir yapısal kavrayışa rağmen, uzamı paylaşan figürsü yapıntıların temsille ilişkili bir yükümlülüklerine de ihtiyaç duyar. Daha çok topoğrafik bağlamda, kentsel yapının soyutlama eğilimli izdüşümü olarak resme giren figürasyon, 1980’li yıllardan itibaren uyumlu bir bütünün inşasını sağlayan dalga ve kuş metaforlarına dönüşebilmektedir. Ancak her durumda s.zü edilmesi gereken şey; Erbil’in figüratif duyarlığının, hiçbir zaman ayrıntıcı e gerçekçi bir şekilde ortaya çıkmadığıdır. Hatta bu resim anlayışının, imgesel çağrışımlara sahip soyut düzen fikrinden hareketle doğrudan biçimlendiği bile ileri sürülebilir. Devrim Erbil’de tüm çağrışımlarını terk etmeye ve temsil yükümlülüğünden hızla kurtularak bağımsızlaşmaya yatkın duran figürasyon, tümüyle soyut bir düzlemde belirginleşen çatışmalı bir mimetik bağlamı yedeğinde tutarak belirginleşir. Tıpkı İstanbul’a atıflı kompozisyonlarda olduğu gibi, figürasyona uzanan biçimleme iradesi her zaman temkinli ve dikkatli bir mesafede kendini konumlandırmak durumundadır. Çünkü Erbil’in resmi; temsilin düzeyiyle, klasik resim ilkelerine göz kırpan hassas bir çizgide sürdürür seyrini. O kadar ki, alan derinliğini belirleyen kademeli planları netleştirdiğimizde; soyut tasarım düşüncesi ödün verecek gibidir kendisinden. Prof. Dr. A. Mümtaz SAĞLAM BİYOGRAFİ: Devrim ERBİL 1937 Uşak’ta doğdu. 1955 İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne girdi. Galeride, Halil Dikmen’in atölyesinde, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun öğrencisi oldu. 1959 “Soyutçu 7’ler” grubunu kurdu. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümünü bitirdi. 1962 Akademi’ye asistan oldu. Bedri Rahmi Eyüboğlu, Cemal Tollu ve Cevat Dereli atölyelerinde görev aldı. 1963 Tülay Tura, Altan Gürman, Adnan Çoker ve Sarkis’le “Mavi Grup”u kurdu. 1965 İspanya Hükümeti’nin verdiği sanat bursunu kazanarak gittiği Madrid ve Barcelona’da başladığı meslek araştırma ve incelemelerine Paris ve Londra’da devam etti. 1969 Yılın genç ressamı seçildi. 1969 Türkiye Çağdaş Ressamlar Derneği başkanlığı görevinde bulundu. 1975 Görsel Sanatçılar Derneği Başkanlığı yaptı. 1979 İstanbul Resim Heykel Müzesi Müdürlüğü’ne atandı. Üç buçuk yıl süreyle bu görevde bulundu. 1981 İ.D.G.S Akademisinde Profesörlüğe yükseldi. 1991 Devlet Sanatçısı ünvanı aldı. 2000 Balıkesir Devrim Erbil Çağdaş Sanatlar Müzesi açıldı. 2004 Mimar Sinan Üniversitesi’nden emekli oldu. 2005 Doğuş Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi kurucu dekanı olarak görev yaptı. 2015 Devrim Erbil Sanat, Kültür ve Eğitim Vakfı’nı kurdu. 2017 Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği “Yılın Sanatçı Onur ödülü” nü aldı. 2017 Beyoğlu Belediyesi üstün hizmet nişanına layık görüldü.