TARİH SOHBETLERİ'NDE DOĞAN MERT DEMİR'LE "SELAHATTİN EYYUBİ" KONUŞULDU
Mehmet Hakan Kekeç’in sunduğu Tarih Sohbetleri’nin ocak ayı programı 5 Ocak akşamı Zeytinburnu Kültür Sanat’ta gerçekleşti. Tarihin farklı dönemlerinden farklı konuların uzmanlarıyla konuşulduğu Tarih Sohbetleri’nde ocak ayının konuğu Doğan Mert Demir oldu.
KİMSE ARSLAN YÜREKLİ RİCHARD FRANSIZ MI İNGİLİZ Mİ DİYE SORMAZ
5 Ocak akşamı saat 19.30’da başlayan ve “Selahattin Eyyubi” konulu ocak ayı söyleşisinde Doğan Mert Demir, Selahattin Eyyubi’yle ilgili kökeninden Hıttin Savaşı’na, Kudüs’ü fethinden vefatına kadar hemen her konuda bilgi verdi. Doğan Mert Demir; “Selahattin Eyyubi’nin aile durumunu biliyoruz. Selahattin Eyyubi’nin yakınında çok önemli isimler ve bunlar, onun hayatını yazıyorlar. Bunlardan bir tanesi İbn’ül Esîr’dir. İbnü’l Esîr Selahattin Eyyubi’nin bizzat yanında çalışmış, savaşları sırasında bizzat yanında olmuş biri. İbnü’l Esîr dışında, İbnü’l Esîr en meşhurlarıdır ama, Selahattin Eyyubi’nin sır katipliğini yapan iki kişi var. Bunlardan bir tanesi İbn-i Şeddad diğeri İmadeddin el-İsfahanî’dir. İbn-i Şeddad ve İmadeddin el-İsfahanî, bunlar Selahattin’in has adamları, hayatını yazmakla mükellef, yanında hayatını yazmak için bulunuyorlar. Selahattin Eyyubi’nin etnik menşei hakkında hiçbir şey söylemezler. Fakat İbnü’l Esîr, onun Kürt olduğunu söyler. Aşiretini de belirtir. Fakat bunun bugünden baktığımızda bir önemi var. Bununla ilgili çok güzel bir örnek vardır; Arslan Yürekli Richard deriz, İngiltere kralıdır, kimse Aslan Yürekli Richard Fransız mı İngiliz mi diye sormaz, çünkü İngiliz kralıdır. Ama Fransızdır aslında. Selahattin Eyyubi’yi de buna benzetebiliriz.” sözleriyle Selahattin Eyyubi’nin kökenine dair bilgi verdi.
HAÇLILAR İÇİN KENDİLERİNE KARŞI KILIÇ KALDIRANLAR TÜRK’TÜR
Doğan Mert Demir, dönemin şartlarında Selahattin Eyyubi’nin devleti yönetme şekliyle alakalı ise şunları söyledi: “Selahattin Eyyubi’yi bu noktada biz şuraya oturtabiliriz; Selahattin Eyyubi, devleti bir Türk gibi yönetir. Hep şu konuşulur; Selahattin Eyyubi’nin kardeşinin adı niye Turan Şah? 12. yüzyılda, 13. yüzyılda bir devlet yönetmek istiyorsanız özellikle Suriye, Filistin ve Mısır hinterlandında Türk gibi devlet yönetmeniz gerekiyor. Selahattin Eyyubi Türk mü, Kürt mü, Arap mı? Bu çok tartışmaya açık bir konu. Hâlâ tartışabiliriz. Çünkü farklı kaynaklardan istediğimiz cevabı çıkartma hürriyetimiz var. Ama şu tartışılmaz bir konu, Selahattin Eyyubi bir Türk gibi devlet yönetiyor. Selahattin Eyyubi’nin devlet teşkilatı, Selahattin Eyyubi’nin ordusunun asıl gücü… Nurettin Zengî dedik biraz önce, Selahattin diyor, araları bir ara bozuluyor Selahattin Eyyubi artık güçlenince, Selahattin kendine güvenme, diyor, ordundaki Oğuzlara güven, diyor. Bu çok önemli bir noktadır. Bu açıdan baktığımızda Selahattin Eyyubi tam anlamıyla bir Türk devleti teşkil etmiştir ve bir Türk gibi devleti yönetmiştir. Bunu biz bütün bir süreç içerisinde görebiliyoruz. Ki Haçlılar, şimdi Selahattin Eyyubi’nin Türk olduğunu hiçbir Müslüman kaynağı söylemez, Haçlılar söyler. Saladinus Turkus derler. Bunun da sebebi Selahattin Eyyubi’nin onlara karşı savaşıyor olmasıdır. Çünkü Haçlılar için kendilerine karşı kılıç kaldıranlar Türk’tür. Bunu o şekilde tanımlar. Sarazen, sarayında oturan kraldır. Sarazen diye bir ifade vardır. Arap’ı tanımlamak için kullanırlar. Onlar için Sarazen, savaşmayan liderdir. Devletin başında savaşmayan biri var, o Sarazen’dir. Ama eğer elinde kılıçla o meydanda varsa, bir kumandansa, işte o adama Türk diyorlar.” sözleri ile bugün yaşanan sürecin kökenlerine değindi.
DOĞAN MERT DEMİR KİMDİR?
Lisans ve yüksek lisans eğitiminin ardından Kuveyt’te Arap filolojisi eğitimi aldı. Ortaçağ Akdeniz’i üzerine doktora eğitimini sürdürürken tarihî kaynakların Türkçeye kazandırılması için Arapça ve İngilizceden metinler çeviriyor, editörlük yapıyor. Demir’in ilk kitabı Selahaddin’in Gemileri (Babil Kitap) 2019 senesinde yayımlandı. Çevirileri arasında Malcolm Barber’in Haçlı Devletleri Tarihi, Peter Lehr’in Korsanlar kitabı, David Nicolle’ün Selahaddin isimli biyografisi, Hugh Kennedy’nin Halifelerin Orduları adlı monografisi vardır.
