TARİH SOHBETLERİ'NDE MAYIS AYI KONUĞU PROF. DR. ALİ SATAN OLDU
Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın sunduğu Tarih Sohbetleri’nin mayıs ayı programı 12 Mayıs akşamı Zeytinburnu Kültür Sanat’ta gerçekleşti. Cumhuriyetimizin 100. yılına girdiğimiz şu günlerde, sezon boyunca Cumhuriyet’in kuruluş hikâyesini dinlediğimiz Tarih Sohbetleri’nin son konuğu Prof. Dr. Ali Satan oldu.
Programda Prof. Dr. Ali Satan, adım adım Cumhuriyetin İlanı’na giden süreç hakkında bilgi verdi.
2014’TEN İTİBAREN TÜRKİYE TARİHÎ BİR DEVRİ YAŞIYOR
Sözlerine Zeytinburnu Belediyesi’ne teşekkürle başlayan Prof. Dr. Ali Satan, geride bıraktığımız on yılın ülkemiz için önemini şu sözlerle ifade etti: “2014’ten itibaren Türkiye, tarihî bir devri yaşıyor. 2014’ten itibaren 1. Cihan Harbi’nin 100. yılı ile başladı. Sonra, bunlar her yıl anılmalar, anmalar devam etti. 2018 Mondros Mütarekesi’nin 100. yılıydı. 2020 yılını meclisimizin 100. yılı olarak andık. Arada tabi bu pandemi dolayısı ile istediğimiz gibi bu anmalar gerçekleştirilemedi ama netice itibariyle Türk milleti olarak bu yeniden varoluş, kurtuluş ve kuruluşu anmak öncelikle hepimizin üzerine bir ödev. Esas itibariyle hatırlamak, 100 yıl sonra araya bir 100 yıllık mesafe girdikten sonra dönüp tekrar bakmak ve anlamak, yeniden değerlendirme ihtiyacımız her zaman var. Mutlaka yeni şeyler keşfetmemiz, yeni şeyleri fark etmemiz mümkün. O bakımdan bu tür anmaları ben anlamlı buluyorum, önemli buluyorum. Bununla ilgili epeyce bir hassasiyet de var. Gerek belediyelerimizin, gerek üniversitelerimizin, gerek sivil ve resmî kurum ve kuruluşlarımız bu anlamda epeyce bir gayret içerisinde olduklarını da söylemek lazım. Bu yıl aynı zamanda Lozan Barış Antlaşması’nın da 100. yılı. Onun için temmuz ayından itibaren de çok sayıda toplantı gerçekleşecek.”
“TÜRKLERİN ANADOLU’YU İMAR ETMEK İÇİN YÜZ SENE UĞRAŞMASI LAZIM”
Prof. Satan, geride bıraktığımız yüz yılın önemine dair ise: “Bu yüz yıl Türk tarihinde çok kıymetli yıllardır. Yani Türk milleti adına ve bu coğrafyada, Anadolu’da biz hiç bu kadar çok olmamıştık. Bu kadar savaşsız bir kesit yaşamadık. Esas itibariyle bir toparlanma yüzyılı diyebiliriz. Cumhuriyet, Türk tarihi içerisinde bizim, uzun mücadeleler sonrasında bir fırsat olarak elimize geçti. Mesela Lozan Antlaşması imzalandığında Rauf Bey’in şöyle bir sözü var; diyor ki Rauf Bey, başbakan o zaman, ‘Bu Batılılar uzun soluklu iş yaparlar. Yani Lozan Antlaşması’nı imzalamakla biz, aşağı yukarı bir yüz yılı kurtardık.’ diyor. Buradan başka şeyler üretiliyor, bu doğru değil ama söz, yüz yıllık bir zamanı kazandık şeklinde. Tecrübesiyle konuşuyor tabi Rauf Bey, diplomat ve asker. O günü çok iyi biliyor. Bu böyle oldu hakikaten, bu yüz yıl Türk milleti açısından ve Anadolu açısından, Anadolu’nun toparlanması açısından bize bir fırsat tanıdığını söylememiz lazım. Yine 1930’larda bir İngiliz raporu var, diyor ki, Türkiye’den yazımışlar, ‘Türklerin, bu Anadolu’yu imar etmek için 100 sene uğraşması lazım.’ Şimdi hakikaten baktığımızda 100 yıldır biz Anadolu’yu imar etmeye uğraşıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
PROF. DR. ALİ SATAN KİMDİR?
Ali Satan, 1990 yılında Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Tarih Bölümü’nde lisans, 1994 yılında Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde Cumhuriyet Tarihi alanında yüksek lisans ve 2001 yılında doktorasını tamamladı. İki yıl İngiltere’de kalıp İngiliz arşiv ve kütüphanelerinde çalıştı. 1995’te mezun olduğu bölüme Araştırma Görevlisi oldu. 2012’de doçent, 2019 profesör oldu. Halen Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesidir. Aynı zamanda Atatürk Dil Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Bilim Kurulu Üyesi olan Ali Satan’ın yazdığı ve yayına hazırladığı eserlerden bazıları şöyledir; Ya İstiklal Ya Ölüm: Kongrelerle Milli Mücadele Dönemi, 2020, 100 Soruda Milli Mücadele, 2018, 100 Soruda Birinci Dünya Savaşı, 2017, Türk ve İngiliz Belgelerinde Halifeliğin Kaldırılışı, 2017, Son Halife Abdülmecid Efendi, 2016, Tanıkların Diliyle Kıbrıs Olayları 1955-1983, (Erdoğan Şentürk ile),2012, ve İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye 1920-1926 (6 cilt).
